Oracle và nỗi lo bong bóng AI: Khi kỳ vọng va chạm rủi ro tài chính

Oracle đã trở thành “hình mẫu” cho nỗi lo bong bóng AI như thế nào?

Sự thăng trầm mạnh mẽ của cổ phiếu Oracle (ORCL) trong năm 2025 đang phản ánh một mâu thuẫn cốt lõi của thị trường công nghệ toàn cầu: Trí tuệ nhân tạo (AI) là cơ hội mang tính cách mạng hay đang trở thành rủi ro tài chính lớn nhất của thập kỷ? Với vai trò trung tâm trong làn sóng đầu tư AI, Oracle dần trở thành biểu tượng cho những lo ngại ngày càng gia tăng về bong bóng AI trên Phố Wall.

Cú hích Stargate và làn sóng hưng phấn AI

Oracle khởi đầu năm 2025 đầy ấn tượng khi công bố liên doanh Stargate cùng OpenAI và SoftBank. Dự án tham vọng này cam kết đầu tư tới 500 tỷ USD vào hạ tầng AI tại Mỹ, được Tổng thống Donald Trump công bố trực tiếp tại Phòng Bầu dục vào tháng Giêng. Sự xuất hiện của Chủ tịch Oracle Larry Ellison bên cạnh các lãnh đạo công nghệ hàng đầu đã thổi bùng làn sóng lạc quan mạnh mẽ trên thị trường.

Thông tin này, kết hợp với các báo cáo tài chính tích cực trong tháng 6 và tháng 9, đã đẩy cổ phiếu Oracle tăng vọt. Công ty dự báo các hợp đồng AI sẽ giúp doanh thu mảng điện toán đám mây đạt 166 tỷ USD vào năm 2030. Đỉnh điểm của cơn sốt là thời điểm tháng 9, khi giá cổ phiếu tăng mạnh đến mức Larry Ellison tạm thời trở thành người giàu nhất thế giới.

Từ kỳ vọng tăng trưởng sang nỗi lo tín dụng

Tuy nhiên, sự hưng phấn về AI nhanh chóng nhường chỗ cho hoài nghi. Nhà đầu tư bắt đầu đặt câu hỏi về tính hiệu quả của các khoản chi tiêu khổng lồ cho AI, đặc biệt khi nhiều tập đoàn công nghệ phải gia tăng vay nợ để tài trợ cho trung tâm dữ liệu và hạ tầng tính toán.

Một chỉ báo đáng lo ngại là nhu cầu tăng mạnh đối với hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng (CDS) của các “ông lớn” công nghệ. Theo nhà phân tích Gavan Nolan (S&P Global Market Intelligence), CDS thậm chí đã bắt đầu được giao dịch đối với những công ty có xếp hạng tín dụng cao nhất như Microsoft hay Alphabet – điều hiếm thấy trong quá khứ.

Oracle nổi lên như tâm điểm của mối lo này. Dữ liệu Bloomberg cho thấy công ty đã phát hành gần 26 tỷ USD trái phiếu chỉ trong năm 2025. Chênh lệch CDS của Oracle tăng mạnh, đẩy chi phí bảo hiểm nợ lên mức cao nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính 2009.

“Oracle đã trở thành biểu tượng cho nỗi lo bong bóng AI”, nhà đầu tư kiêm nhà phân tích công nghệ Cory Johnson nhận định.

Bảng cân đối kế toán chịu áp lực lớn

Trong báo cáo thu nhập gần nhất, tổng nợ của Oracle tăng 40% so với cùng kỳ, lên 124 tỷ USD, trong khi dòng tiền ra tăng từ 2,7 tỷ USD lên 10 tỷ USD. Đáng chú ý hơn, Oracle còn tiết lộ thêm 248 tỷ USD nghĩa vụ thuê trung tâm dữ liệu trong giai đoạn 2026–2028 – khoản cam kết chưa được phản ánh đầy đủ trên bảng cân đối kế toán.

Theo nhà phân tích Luke Yang (Morningstar), điều này khiến Oracle “có rất ít chỗ cho sai sót”. Dòng tiền tự do của công ty bị hạn chế hơn so với các hyperscaler như Microsoft hay Alphabet, trong khi khả năng huy động thêm vốn cũng không phải là vô hạn.

OpenAI – đối tác chiến lược hay điểm yếu tiềm ẩn?

Thỏa thuận với OpenAI, thay vì chỉ mang lại lợi thế cạnh tranh, lại trở thành điểm yếu đối với giá cổ phiếu Oracle. OpenAI chiếm ít nhất 300 tỷ USD trong nghĩa vụ thực hiện còn lại – thước đo doanh thu tương lai của Oracle. Khi Phố Wall nghi ngờ khả năng OpenAI đạt mục tiêu doanh thu trước sự cạnh tranh gay gắt từ Google, cổ phiếu Oracle đã lao dốc mạnh từ đỉnh tháng 9.

Không chỉ vậy, OpenAI được dự báo sẽ phải chi 1,4 nghìn tỷ USD trong 8 năm tới cho hạ tầng AI, với các đối tác như Nvidia, AMD, Broadcom, CoreWeave và Oracle. Quy mô cam kết khổng lồ này khiến nhà đầu tư càng thận trọng hơn.

Nhu cầu AI có thực sự tương xứng với vốn đầu tư?

Một câu hỏi lớn đang bao trùm thị trường: Nhu cầu AI có đủ lớn để biện minh cho quy mô đầu tư hiện nay? Theo Andrew Freedman (Hedgeye Risk Management), rủi ro lớn nhất nằm ở khả năng doanh thu không đạt kỳ vọng, trong khi Oracle đã phải bỏ ra lượng vốn khổng lồ để xây dựng hạ tầng.

Oracle khẳng định họ có thể tái sử dụng cơ sở hạ tầng AI cho khách hàng khác nếu một đối tác gặp khó khăn. Tuy nhiên, những lo ngại về việc trì hoãn các trung tâm dữ liệu – bao gồm thông tin Bloomberg cho rằng dự án liên quan OpenAI có thể lùi sang năm 2028 – tiếp tục phủ bóng lên triển vọng lợi nhuận.

Thách thức kép: tài chính và lãnh đạo

Làn sóng hoài nghi xuất hiện đúng thời điểm Oracle trải qua cuộc cải tổ thượng tầng. Hai CEO mới Clay Magouyrk và Mike Sicilia tiếp quản vị trí điều hành từ Safra Catz – người đã chuyển sang vai trò thành viên hội đồng quản trị vào cuối tháng 9. Sự chuyển giao này càng khiến nhà đầu tư thận trọng hơn trong bối cảnh rủi ro AI gia tăng.

Dù vậy, những người lạc quan như Cory Johnson vẫn đặt niềm tin vào ban lãnh đạo Oracle. “Oracle luôn thực hiện đúng lời hứa của mình. Qua mỗi chu kỳ, họ đều vượt lên trong khi đối thủ tụt lại phía sau”, ông nhận định.

Oracle – tấm gương phản chiếu bong bóng AI?

Câu chuyện của Oracle không chỉ là vấn đề của một doanh nghiệp, mà là bức tranh thu nhỏ của toàn bộ làn sóng AI toàn cầu. Khi kỳ vọng tăng trưởng va chạm với áp lực nợ và tính bất định của nhu cầu thực tế, Oracle trở thành hình mẫu cho nỗi lo rằng bong bóng AI – nếu tồn tại – có thể đã bước vào giai đoạn thử thách khắc nghiệt nhất.