Vì sao Phố Wall tin rằng lợi thế AI của Microsoft có thể thúc đẩy tương lai trị giá 5 nghìn tỷ đô la?

Trong cơn sốt trí tuệ nhân tạo đang tái định hình toàn bộ ngành công nghệ toàn cầu, Microsoft không chỉ là một người tham gia sớm — mà đang dần trở thành kẻ kiểm soát “sân chơi”. Phố Wall tin rằng lợi thế AI của Microsoft không chỉ đến từ mối quan hệ mang tính biểu tượng với OpenAI, mà còn từ chiến lược tích hợp sâu, quy mô hạ tầng và khả năng thương mại hóa vượt trội, đủ sức đưa vốn hóa thị trường của gã khổng lồ 50 năm tuổi này lên mốc 5 nghìn tỷ đô la trong thập kỷ tới.

Không chỉ là OpenAI: câu chuyện lớn hơn mà Phố Wall đang đặt cược

Microsoft (MSFT) và OpenAI — công ty được Yahoo Finance vinh danh là “Công ty của năm 2025” — vẫn gắn bó chặt chẽ với nhau về mặt công nghệ và tài chính. Tuy nhiên, theo các nhà phân tích Phố Wall, câu chuyện hấp dẫn nhất hiện nay không còn nằm ở việc Microsoft “sở hữu bao nhiêu phần trăm OpenAI”, mà ở chỗ Microsoft đang tự xây dựng một đế chế AI của riêng mình.

Nhà phân tích công nghệ Dan Ives của Wedbush khẳng định: “Microsoft sẽ đạt mức vốn hóa thị trường 5 nghìn tỷ đô la vào năm 2026 khi cuộc cách mạng AI bước vào giai đoạn tăng trưởng tiếp theo.” Hiện tại, vốn hóa của Microsoft đã đạt khoảng 3,59 nghìn tỷ USD, cho thấy thị trường đang định giá rất cao tiềm năng AI của công ty.

Mối quan hệ Microsoft – OpenAI: nền móng cho lợi thế ban đầu

Mối quan hệ chiến lược này bắt đầu từ năm 2019, khi Microsoft đầu tư 1 tỷ USD vào OpenAI — một canh bạc lớn vào trí tuệ nhân tạo thế hệ mới. Đổi lại, Microsoft có quyền truy cập ưu tiên vào các mô hình AI tiên tiến, trong khi OpenAI nhận được hạ tầng điện toán đám mây Azure, năng lực phân phối toàn cầu và nguồn vốn dài hạn.

Tính đến nay, Microsoft được cho là đã đầu tư tổng cộng khoảng 13 tỷ USD vào OpenAI, con số đã được CEO Satya Nadella xác nhận. Dù OpenAI hiện được định giá khoảng 500 tỷ USD và Microsoft nắm giữ khoảng 27% cổ phần, các chuyên gia nhấn mạnh rằng giá trị thực sự không nằm ở cổ phần, mà ở hệ sinh thái AI mà Microsoft đang kiểm soát.

Giám đốc tài chính OpenAI, bà Sarah Friar, thừa nhận rằng OpenAI “phần lớn được Microsoft tài trợ”, đặc biệt là về năng lực tính toán — yếu tố nền tảng cho thế hệ AI tiếp theo. Tuy nhiên, bà cũng cho biết OpenAI sẽ tiếp tục hợp tác với nhiều đối tác khác để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng.

Microsoft vượt ra ngoài OpenAI: chiến lược làm chủ hạ tầng AI

Điểm khiến Phố Wall đặc biệt lạc quan là việc Microsoft không đặt cược tất cả vào một mô hình duy nhất. Thay vào đó, công ty tích hợp AI vào mọi lớp công nghệ cốt lõi:

• Azure: hạ tầng điện toán đám mây phục vụ huấn luyện và suy luận AI
• Microsoft 365 & Office: AI được nhúng trực tiếp vào quy trình làm việc
• Windows: Copilot trở thành trợ lý mặc định
• GitHub Copilot: công cụ AI dành cho lập trình viên
• Bing, Edge, LinkedIn, Gaming (Activision Blizzard): các kênh thương mại hóa AI quy mô lớn

Copilot được xem là minh chứng rõ ràng nhất cho chiến lược này. Thay vì bán AI như một sản phẩm riêng lẻ, Microsoft biến AI thành lớp giao diện mặc định của công việc số, giúp doanh nghiệp dễ dàng trả tiền cho AI mà không cần thay đổi thói quen.

Theo Logan Brown, nhà sáng lập Soxton.AI, lợi thế của Microsoft nằm ở việc “hầu hết mọi người đang thuê hạ tầng của họ”, khiến AI của Microsoft trở thành đối tác đồng hành không thể tránh khỏi.

Azure AI mới là động cơ tạo giá trị chính

Một điểm quan trọng mà nhiều nhà đầu tư thường hiểu sai là lợi nhuận trực tiếp từ OpenAI không lớn như kỳ vọng. Microsoft hiện vẫn ghi nhận lỗ từ khoản đầu tư này trên báo cáo tài chính; giá trị chủ yếu nằm ở cổ phần chưa hiện thực hóa.

Theo nhà phân tích Gil Luria của DA Davidson:

• Chỉ 17% doanh thu Azure đến từ các tác vụ AI
• Doanh thu trực tiếp từ việc bán lại mô hình OpenAI chỉ chiếm khoảng 6%
• Khoảng 75% đến từ Azure AI, hạ tầng và dịch vụ độc quyền của Microsoft

Điều này củng cố luận điểm rằng Azure AI độc lập mới là “cỗ máy in tiền”, chứ không phải cổ phần OpenAI.

Nới lỏng ràng buộc để mở rộng sức mạnh

Thỏa thuận hợp tác mới giữa Microsoft và OpenAI đã được tái cấu trúc nhằm giảm phụ thuộc lẫn nhau. Microsoft mất quyền ưu tiên mua, nhưng vẫn giữ quyền sở hữu trí tuệ dài hạn đến năm 2032, bao gồm cả quyền liên quan đến AGI, và hưởng lợi kinh tế từ API OpenAI.

Quan trọng hơn, Microsoft đang đa dạng hóa đối tác AI. Công ty cam kết đầu tư 5 tỷ USD vào Anthropic, đồng thời Anthropic cam kết mua 30 tỷ USD dung lượng Azure — một bảo chứng doanh thu khổng lồ. Ngoài ra, Microsoft còn công bố kế hoạch đầu tư 17,5 tỷ USD vào Ấn Độ để mở rộng hạ tầng AI toàn cầu.

Cơ hội lớn đi kèm rủi ro không nhỏ

Dù Phố Wall lạc quan, rủi ro vẫn tồn tại. Microsoft dự kiến chi tới 80 tỷ USD cho hạ tầng AI đến năm tài chính 2025. Các dự án quy mô lớn như Stargate, với tổng mức đầu tư tiềm năng lên đến 500 tỷ USD, làm dấy lên lo ngại về tình trạng xây dựng quá mức.

Một rủi ro khác là tâm lý thị trường. Nếu AI không mang lại hiệu quả như kỳ vọng, cổ phiếu Microsoft có thể chịu áp lực, ngay cả khi nền tảng kinh doanh cốt lõi vẫn vững mạnh.

Lợi thế AI mang tính cấu trúc, không phụ thuộc một mô hình

Tổng hợp các phân tích cho thấy, OpenAI đã mang lại cho Microsoft lợi thế khởi đầu quan trọng. Nhưng thứ giữ Microsoft ở vị thế dẫn đầu là phạm vi tích hợp AI rộng khắp, hạ tầng Azure khổng lồ và chiến lược đa dạng hóa đối tác.

Trong thập kỷ tới, khi AI trở thành lớp nền của mọi hoạt động kinh doanh số, Microsoft có thể không chỉ là người hưởng lợi — mà là người thu phí toàn bộ hệ sinh thái. Đó là lý do Phố Wall tin rằng, câu chuyện 5 nghìn tỷ đô la của Microsoft không phải là giấc mơ viển vông, mà là một kịch bản đang dần thành hình.