Ford “quay đầu” chiến lược xe điện, gánh lỗ 19,5 tỷ USD và đặt cược vào hybrid

Ford chấp nhận “cú sốc” 19,5 tỷ USD để tái định hình tương lai: Từ xe điện cỡ lớn sang hybrid, EREV và lưu trữ năng lượng

Ford Motor (mã cổ phiếu: F) đang bước vào một giai đoạn tái cấu trúc mang tính bước ngoặt khi chính thức điều chỉnh chiến lược xe điện toàn cầu. Sau nhiều năm theo đuổi tham vọng điện hóa mạnh mẽ với các mẫu xe điện cỡ lớn, hãng xe Mỹ này chấp nhận khoản lỗ và chi phí đặc biệt lên tới 19,5 tỷ USD để chuyển hướng sang xe hybrid, xe điện phạm vi hoạt động mở rộng (EREV) và các mẫu EV nhỏ, chi phí thấp hơn.

Động thái này không chỉ phản ánh sự thay đổi trong tư duy chiến lược của Ford, mà còn cho thấy toàn ngành ô tô đang đánh giá lại tốc độ và hình thức chuyển đổi sang xe điện, trong bối cảnh nhu cầu thị trường không phát triển nhanh như kỳ vọng ban đầu.

Ford từ bỏ chiến lược EV “thuần pin” cỡ lớn

Trong thông báo mới nhất, Ford xác nhận hủy bỏ dự án F-150 Lightning EV ở dạng hiện tại, chấm dứt sản xuất thế hệ đang lưu hành. Đây từng là mẫu xe biểu tượng cho tham vọng điện hóa của Ford tại Bắc Mỹ, nhưng thực tế thị trường cho thấy chi phí cao, biên lợi nhuận thấp và hạ tầng sạc chưa đồng bộ đã hạn chế khả năng mở rộng quy mô.

CEO Jim Farley thừa nhận “thực tế hoạt động đã thay đổi”, buộc Ford phải tái phân bổ vốn sang những mảng kinh doanh có khả năng sinh lời tốt hơn. Theo ông, trọng tâm mới của Ford sẽ là Ford Pro, xe tải và xe van dẫn đầu thị trường, xe hybrid và các lĩnh vực có biên lợi nhuận cao hơn, trong đó đáng chú ý là mảng lưu trữ năng lượng pin.

Hybrid và EREV – con đường “thực dụng” hơn

Thay vì tiếp tục theo đuổi xe điện hoàn toàn, Ford đang đặt cược vào xe hybrid và EREV – dòng xe kết hợp động cơ điện với động cơ xăng đóng vai trò máy phát điện, giúp kéo dài phạm vi hoạt động mà không phụ thuộc hoàn toàn vào trạm sạc.

Theo kế hoạch, thế hệ tiếp theo của F-150 Lightning sẽ chuyển sang kiến trúc EREV và được lắp ráp tại Trung tâm Xe điện Rouge ở Dearborn, Michigan. Chiến lược này cho phép Ford giảm áp lực về pin, hạ tầng sạc và chi phí, đồng thời vẫn duy trì trải nghiệm lái điện cho người dùng.

Song song đó, Ford sẽ tập trung phát triển EV tại Bắc Mỹ trên Universal EV Platform – nền tảng mới có chi phí thấp, linh hoạt, phục vụ các mẫu xe điện nhỏ và tiết kiệm hơn. Mẫu xe đầu tiên trên nền tảng này là một chiếc bán tải cỡ trung, dự kiến lắp ráp tại nhà máy Louisville từ năm 2027.

Tái cấu trúc mạng lưới nhà máy tại Mỹ

Sự thay đổi chiến lược kéo theo tái cơ cấu sâu rộng hệ thống sản xuất của Ford:

• Trung tâm Xe điện Tennessee sẽ được chuyển đổi thành Nhà máy Xe tải Tennessee, sản xuất xe tải chạy xăng mới từ năm 2029.
• Nhà máy lắp ráp Ohio sẽ trở thành trung tâm chính của Ford Pro, lắp ráp xe tải thương mại chạy xăng và hybrid, cùng khung gầm Super Duty.
• Nhân sự từ dây chuyền F-150 Lightning EV được điều chuyển sang Dearborn Truck Plant để tăng cường sản xuất F-150 chạy xăng và hybrid, trong bối cảnh vụ cháy tại nhà máy nhôm Novelis làm gián đoạn nguồn cung.

Theo Ford, đến năm 2030, khoảng 50% sản lượng toàn cầu của hãng sẽ là xe hybrid, EREV và EV thuần, tăng mạnh so với mức 17% vào năm 2025. Tuy nhiên, hãng không công bố chi tiết tỷ trọng từng dòng xe trong tổng doanh số.

Lưu trữ năng lượng pin: hướng đi mới ngoài ô tô

Một điểm nhấn quan trọng khác trong chiến lược mới của Ford là ra mắt mảng kinh doanh hệ thống lưu trữ năng lượng pin. Thay vì để công suất nhà máy pin dư thừa không được khai thác, Ford sẽ tái sử dụng các cơ sở sản xuất pin tại Kentucky và Michigan để phục vụ nhu cầu lưu trữ điện.

Theo bà Lisa Drake – Phó Chủ tịch phụ trách nền tảng công nghệ – khách hàng mục tiêu bao gồm doanh nghiệp sử dụng điện quy mô lớn, trung tâm dữ liệu, và trong dài hạn có thể mở rộng sang khách hàng dân dụng với các hệ pin nhỏ hơn. Điều này cho thấy Ford đang tìm cách đa dạng hóa nguồn thu từ pin, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào thị trường xe điện.

Cái giá tài chính của cuộc “quay đầu”

Hệ quả tài chính từ sự thay đổi chiến lược là rất lớn. Ford dự kiến ghi nhận 19,5 tỷ USD các khoản mục đặc biệt, trong đó phần lớn được hạch toán trong quý IV, phần còn lại phân bổ sang các năm 2026–2027. Khoản chi này bao gồm chi phí tiền mặt, ghi giảm giá trị tài sản EV và chi phí tái cấu trúc, trong đó có việc tiếp nhận các nhà máy pin từ đối tác SK On.

Dù vậy, ở góc độ hoạt động cốt lõi, Ford lại phát đi tín hiệu tích cực hơn khi nâng dự báo EBIT điều chỉnh năm 2025 lên khoảng 7 tỷ USD, nhờ cải thiện chi phí và tăng trưởng của mảng kinh doanh truyền thống. Dòng tiền tự do điều chỉnh vẫn được giữ trong phạm vi 2–3 tỷ USD.

Ford và canh bạc chiến lược dài hạn

Việc chấp nhận “hy sinh” 19,5 tỷ USD cho thấy Ford đang chuyển từ chiến lược tham vọng sang chiến lược thực dụng. Thay vì chạy đua EV bằng mọi giá, hãng chọn cách cân bằng giữa lợi nhuận, nhu cầu thị trường và khả năng triển khai thực tế.

Trong bối cảnh ngành ô tô toàn cầu đang điều chỉnh kỳ vọng về xe điện, hướng đi hybrid – EREV – lưu trữ năng lượng có thể giúp Ford giảm rủi ro tài chính, duy trì dòng tiền và giữ vị thế cạnh tranh trong kỷ nguyên chuyển dịch năng lượng đầy biến động.