Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa chính thức leo thang cuộc đối đầu pháp lý với Đài BBC khi đệ đơn kiện phỉ báng lên tòa án liên bang Mỹ, yêu cầu bồi thường 10 tỷ USD. Vụ kiện xoay quanh một bộ phim tài liệu thuộc chương trình Panorama, bị cáo buộc đã cắt ghép phát biểu ngày 6/1/2021 theo cách gây hiểu nhầm nghiêm trọng, làm tổn hại đến uy tín và hình ảnh chính trị của ông Trump.
Đây được xem là một trong những vụ kiện truyền thông lớn nhất từng được một tổng thống Mỹ đương nhiệm hoặc cựu tổng thống theo đuổi, không chỉ vì quy mô tài chính mà còn vì những hệ lụy đối với chuẩn mực biên tập báo chí, tự do truyền thông và can thiệp bầu cử.
Từ cảnh báo 1 tỷ USD đến đơn kiện 10 tỷ USD
Theo hồ sơ pháp lý, đội ngũ luật sư của ông Trump đã cảnh báo BBC từ tháng trước về khả năng khởi kiện với mức bồi thường 1 tỷ USD. Tuy nhiên, trong đơn kiện chính thức nộp tại Florida tối thứ Hai, con số này đã được nâng lên 10 tỷ USD, bao gồm hai cáo buộc chính: phỉ báng và vi phạm Đạo luật Thực tiễn Thương mại Gian dối và Không công bằng của Florida, mỗi tội danh trị giá 5 tỷ USD.
Đơn kiện cáo buộc BBC đã tạo ra một “hình ảnh sai sự thật, phỉ báng, lừa dối, xúc phạm, kích động và ác ý” về ông Trump, đặc biệt nhạy cảm khi bộ phim được phát sóng chỉ một tuần trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024.
Gốc rễ tranh cãi: Bộ phim Panorama và bài phát biểu ngày 6/1
Vụ việc bắt nguồn từ bộ phim tài liệu “Trump: Một cơ hội thứ hai?”, phát sóng trên chương trình Panorama của BBC vào tháng 10/2024. Trong phim, BBC đã phát sóng đoạn video trong đó ông Trump nói:
“Chúng ta sẽ đi bộ xuống Điện Capitol… và tôi sẽ ở đó cùng các bạn. Và chúng ta sẽ chiến đấu. Chúng ta sẽ chiến đấu hết mình.”
Tuy nhiên, theo đơn kiện, đây là hai đoạn phát biểu hoàn toàn khác nhau, được nói cách nhau khoảng 54 phút, nhưng đã bị ghép lại thành một đoạn liền mạch mà không hề chú thích, khiến người xem hiểu rằng ông Trump trực tiếp kêu gọi bạo lực.
Trên thực tế, trong phần đầu bài phát biểu, ông Trump nói rằng những người ủng hộ nên “đi bộ đến Điện Capitol và cổ vũ cho các thượng nghị sĩ và nghị sĩ dũng cảm”. Sau khi bạo loạn nổ ra, ông cũng đã kêu gọi người tham gia “hãy về nhà ngay”.
BBC thừa nhận sai sót nhưng bác bỏ phỉ báng
Sau khi tranh cãi bùng nổ, BBC đã xin lỗi ông Trump, thừa nhận rằng cách biên tập đã “tạo ra ấn tượng sai lầm” rằng ông kêu gọi hành động bạo lực. Đài cũng cam kết không phát lại bộ phim và gỡ nội dung khỏi BBC iPlayer.
Tuy nhiên, BBC bác bỏ yêu cầu bồi thường, khẳng định rằng không có “ác ý” trong biên tập và cho rằng ông Trump không bị tổn hại thực tế, đặc biệt khi ông đã tái đắc cử sau khi chương trình phát sóng.
BBC cũng lập luận rằng:
- Panorama do October Films, một công ty bên thứ ba sản xuất
- BBC không phân phối chương trình tại Mỹ
- Nội dung chỉ nhắm đến khán giả tại Anh
Khủng hoảng nội bộ BBC và câu hỏi về tiêu chuẩn biên tập
Dù vậy, vụ việc đã đẩy BBC vào khủng hoảng nghiêm trọng. Một bản ghi nhớ bị rò rỉ của cựu cố vấn Michael Prescott đã chỉ trích gay gắt các tiêu chuẩn biên tập của đài. Hệ quả là Tổng Giám đốc Tim Davie và Trưởng ban Tin tức Deborah Turness đã từ chức trong làn sóng chỉ trích dữ dội.
Sự việc làm dấy lên câu hỏi lớn về:
- Trách nhiệm biên tập khi sử dụng nội dung của bên thứ ba
- Ranh giới giữa sai sót nghề nghiệp và định hướng chính trị
- Mức độ ảnh hưởng của truyền thông đến tiến trình dân chủ
Ông Trump muốn gì từ vụ kiện?
Trong đơn kiện, ông Trump cáo buộc BBC tham gia vào một “âm mưu trắng trợn nhằm can thiệp và gây ảnh hưởng đến kết quả bầu cử”. Đội ngũ pháp lý của ông cho rằng BBC đã biết trước các vấn đề biên tập nhưng vẫn phớt lờ cảnh báo nội bộ.
Ông Trump tuyên bố có “nghĩa vụ phải kiện” và nhiều lần nhấn mạnh rằng BBC đã “đặt những lời lẽ khủng khiếp vào miệng ông”, khiến ông bị tổn hại nghiêm trọng về tài chính, danh tiếng và uy tín chính trị.
Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Hiện chưa rõ BBC sẽ chọn đối đầu pháp lý đến cùng hay tìm kiếm một thỏa thuận dàn xếp để tránh vụ kiện kéo dài và tốn kém. Chính phủ Anh đã lên tiếng bảo vệ BBC, với Thủ tướng Keir Starmer khẳng định niềm tin vào một “BBC mạnh mẽ và độc lập”.
Đây cũng không phải lần đầu ông Trump kiện các tổ chức truyền thông lớn. Trước đó, ông đã theo đuổi các vụ kiện với CNN, ABC, CBS, Wall Street Journal và New York Times, với kết quả trái chiều.
Dù kết cục ra sao, vụ kiện 10 tỷ USD này đang trở thành phép thử mang tính lịch sử đối với ngành truyền thông toàn cầu, đặt ra câu hỏi cốt lõi: Sai sót biên tập có thể đi xa đến mức nào trước khi trở thành phỉ báng?
Nguồn tin CNBC
🌍 Theo dõi chính trị – quốc tế toàn cầu
Những vụ kiện truyền thông, tranh cãi chính trị và xung đột pháp lý quốc tế đang tác động mạnh đến dân chủ, bầu cử và niềm tin công chúng.
👉 Cập nhật tin chính trị quốc tế mới nhất
