Khoản đầu tư 30 tỷ USD của Warren Buffett tại Nhật Bản hưởng lợi khi BOJ nâng lãi suất cao nhất 30 năm

Bước ngoặt chính sách tiền tệ của Nhật Bản

Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) được dự báo sẽ nâng lãi suất chính sách ngắn hạn lên 0,75%, mức cao nhất kể từ năm 1995, tại cuộc họp chính sách kéo dài hai ngày kết thúc vào ngày 19/12. Động thái này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng đối với nền kinh tế vốn đã quen với lãi suất gần bằng 0 và các chính sách tiền tệ phi truyền thống suốt nhiều thập kỷ.

Dù mức lãi suất mới vẫn thấp so với mặt bằng toàn cầu, quyết định của BOJ phản ánh niềm tin ngày càng rõ rệt rằng Nhật Bản đã bước vào chu kỳ lạm phát và tăng lương bền vững. Bộ trưởng Tài chính Satsuki Katayama nhấn mạnh không có “sự khác biệt nào về quan điểm kinh tế” giữa chính phủ và BOJ, cho thấy sự đồng thuận chính sách hiếm thấy trong bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều bất ổn.

Lạm phát cao dai dẳng và những câu hỏi cho nhà đầu tư

Chi phí thực phẩm tăng cao đã khiến lạm phát tại Nhật Bản vượt mục tiêu 2% của BOJ trong gần bốn năm liên tiếp. Việc tăng lãi suất, vì vậy, vừa là phản ứng trước áp lực giá cả, vừa là phép thử cho các chiến lược đầu tư vốn dựa vào đồng yên lãi suất thấp.

Động thái này đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai của giao dịch chênh lệch lãi suất đồng yên (yen carry trade), đồng thời tác động trực tiếp đến những nhà đầu tư đã và đang theo chân Warren Buffett rót vốn lớn vào thị trường chứng khoán Nhật Bản.

Luận điểm đầu tư Nhật Bản của Warren Buffett: Từ hoài nghi đến niềm tin dài hạn

Mối quan hệ giữa Warren Buffett và thị trường Nhật Bản kéo dài hơn ba thập kỷ, với sự thay đổi đáng kể trong quan điểm.

Năm 1998, giữa thời kỳ “Thập kỷ mất mát”, Buffett từng thẳng thắn cho rằng dù có thể vay vốn tại Nhật với lãi suất 1% trong 10 năm, ông vẫn không tìm thấy các doanh nghiệp có tỷ suất sinh lời trên vốn đủ hấp dẫn.

Tuy nhiên, đến tháng 8/2020 – đúng sinh nhật lần thứ 90 – Berkshire Hathaway đã công bố nắm giữ hơn 5% cổ phần tại năm tập đoàn thương mại lớn nhất Nhật Bản gồm Mitsubishi, Itochu, Mitsui, Marubeni và Sumitomo. Hiện nay, tỷ lệ sở hữu đã tăng lên gần 10% mỗi công ty, với tổng giá trị vượt 30 tỷ USD, tăng mạnh so với mức 23,5 tỷ USD vào cuối năm 2024.

Vì sao Buffett chọn “sogo shosha”?

Năm tập đoàn “sogo shosha” được xem là xương sống của nền kinh tế Nhật Bản, với hoạt động đa ngành từ năng lượng, hàng hóa, thực phẩm đến logistics. Không giống các công ty công nghệ tăng trưởng cao nhưng biến động mạnh, những tập đoàn này mang lại dòng tiền ổn định và cổ tức đều đặn.

Buffett từng chia sẻ ông “rất ngạc nhiên” khi có thể mua cổ phần những doanh nghiệp này với lợi suất lên tới 14%, trong khi lãi suất tại Nhật chỉ quanh 0,25%. Đáng chú ý, cổ tức từ các khoản đầu tư này đã tăng khoảng 70% trong thời gian nắm giữ.

Để tối ưu chiến lược, Buffett còn sử dụng trái phiếu đồng yên lãi suất thấp – vay với chi phí khoảng 0,5% – nhằm tài trợ cho các khoản đầu tư có lợi suất cao hơn nhiều. “Chúng tôi sẽ đầu tư vào những cổ phiếu này trong 10, 20 năm,” ông khẳng định.

Rủi ro và cơ hội từ việc lãi suất đồng yên tăng

Việc BOJ nâng lãi suất khiến chiến lược carry trade đồng yên trở nên kém hấp dẫn hơn. Khi chi phí vay tăng, các nhà đầu tư có thể buộc phải thanh lý tài sản, gây biến động lan rộng trên thị trường tài chính toàn cầu.

Buffett phần nào đã tự bảo vệ khỏi rủi ro tỷ giá bằng cách phát hành trái phiếu đồng yên để khớp với các khoản đầu tư bằng đồng yên. Tuy nhiên, với nhà đầu tư cá nhân không có công cụ phòng hộ, lãi suất tăng có thể tạo áp lực đáng kể lên lợi nhuận.

Ở chiều ngược lại, lãi suất cao hơn cũng là tín hiệu tích cực về sức khỏe kinh tế Nhật Bản. Khảo sát mới nhất của BOJ cho thấy phần lớn doanh nghiệp dự kiến tiếp tục tăng lương trong năm tới, trong bối cảnh thiếu hụt lao động ngày càng rõ rệt.

Nhà đầu tư cá nhân có thể “đi cùng Buffett” như thế nào?

Nhà đầu tư cá nhân có thể tiếp cận thị trường Nhật Bản thông qua nhiều kênh:

• ETF tập trung vào Nhật Bản như iShares MSCI Japan ETF (EWJ) hay Franklin FTSE Japan ETF (FLJP), cung cấp mức độ đa dạng hóa cao.
• Chứng chỉ lưu ký Mỹ (ADR) của các tập đoàn thương mại lớn, dù thanh khoản thấp hơn.
• Mua cổ phiếu trực tiếp tại Nhật Bản, phù hợp với nhà đầu tư dài hạn chấp nhận chi phí giao dịch cao hơn.

Một chương mới cho chiến lược đầu tư của Buffett tại Nhật Bản

Từ sự hoài nghi trong những năm 1990 đến khoản đầu tư quốc tế lớn bậc nhất hiện nay, chiến lược của Warren Buffett tại Nhật Bản cho thấy sự kiên nhẫn và tầm nhìn dài hạn.

Khi BOJ phát đi tín hiệu bình thường hóa chính sách tiền tệ, những gì từng là “ngoại lệ” của nền kinh tế Nhật Bản đang dần trở thành trạng thái mới. Và trong bối cảnh đó, các khoản đầu tư giá trị, tạo dòng tiền bền vững – đúng như triết lý của Buffett – có thể bước vào một chu kỳ thuận lợi hơn.