Fed đối mặt mâu thuẫn lịch sử: Việc làm hay kiểm soát lạm phát?
Năm 2025 đánh dấu một giai đoạn đầy biến động đối với Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), khi những bất đồng nội bộ về chính sách tiền tệ ngày càng trở nên công khai và gay gắt. Theo các nhà kinh tế, đây là mức độ chia rẽ hiếm thấy trong nhiều thập kỷ, tương tự bối cảnh lạm phát đình trệ của thập niên 1970, khi hai mục tiêu cốt lõi của Fed – việc làm tối đa và ổn định giá cả – xung đột trực diện.
Những rạn nứt này không chỉ định hình toàn bộ chính sách tiền tệ năm 2025 mà còn được dự báo sẽ kéo dài sang năm 2026, trong bối cảnh lạm phát duy trì ở mức cao trong khi thị trường lao động bắt đầu suy yếu.
Jerome Powell và nỗ lực giữ đồng thuận mong manh
Theo ông Matthew Luzzetti, Kinh tế trưởng Mỹ của Deutsche Bank, Chủ tịch Fed Jerome Powell đã thành công trong việc xây dựng sự đồng thuận tương đối mong manh để tiến hành ba lần cắt giảm lãi suất trong năm 2025. Tuy nhiên, viễn cảnh này có thể thay đổi đáng kể khi Fed bước vào chu kỳ lãnh đạo mới.
“Nếu lạm phát vẫn dai dẳng trong khi thị trường lao động tiếp tục yếu đi, một chủ tịch Fed mới sẽ gặp khó khăn hơn nhiều trong việc đạt được đồng thuận,” ông Luzzetti nhận định. Ông cũng cảnh báo rằng Fed thậm chí có thể đối mặt với một kịch bản rủi ro, trong đó một số thành viên cân nhắc tăng lãi suất trở lại.
Ian Wyatt, Kinh tế trưởng tại Huntington Bank, cho rằng việc điều hành một ủy ban với quan điểm phân hóa sâu sắc sẽ là thách thức lớn, đặc biệt nếu người đứng đầu có lập trường khác biệt rõ rệt so với mặt bằng chung.
- ⭐ Bài bạn có thể quan tâm: ➤ So sánh đầu tư bitcoin và vàng – Loại nào sinh lời tốt hơn? ➤ Token hóa vàng sẽ thay đổi thị trường toàn cầu – Cuộc cách mạng tài chính mới trên blockchain ➤ Tại sao bạc lại có giá trị vượt trội hơn vàng? Những điều nhà đầu tư cần biết trước khi xuống tiền ➤ Quỹ ETF vàng là gì? Có nên lập quỹ ETF vàng tại Việt Nam?
Sức ép chính trị và vai trò ngày càng lớn của Trump
Bước sang năm 2025, chính sách kinh tế của Tổng thống Donald Trump – từ các gói thuế quan quy mô lớn đến việc siết chặt nhập cư – đã đặt Fed vào thế bị động. Ngân hàng trung ương buộc phải “án binh bất động” trong nhiều tháng để đánh giá tác động của các chính sách này đối với tăng trưởng, lạm phát và việc làm.
Việc Fed không nhanh chóng hạ lãi suất đã khiến Tổng thống Trump nhiều lần công khai chỉ trích và gây sức ép, thậm chí đe dọa sa thải Chủ tịch Powell. Dù Powell vẫn giữ được vị trí, việc Thống đốc Fed Lisa Cook bị sa thải và việc bổ nhiệm Stephen Miran – một quan chức Nhà Trắng – vào Hội đồng Fed đã làm dấy lên lo ngại nghiêm trọng về tính độc lập của ngân hàng trung ương.
Thuế quan, dữ liệu méo mó và thị trường lao động hạ nhiệt
Ban đầu, nhiều quan chức Fed cho rằng thuế quan chỉ gây ra cú sốc giá tạm thời. Tuy nhiên, khi Mỹ áp đặt các mức thuế sâu rộng nhất trong hơn một thế kỷ, lo ngại về lạm phát kéo dài do thuế quan ngày càng gia tăng.
Đến giữa năm, thị trường lao động bắt đầu phát tín hiệu suy yếu. Tại cuộc họp tháng 7, Fed quyết định giữ nguyên lãi suất, bất chấp sự phản đối của hai Thống đốc Chris Waller và Michelle Bowman – những người ủng hộ cắt giảm lãi suất sớm để hỗ trợ việc làm.
Sự chia rẽ này trở nên rõ rệt hơn vào cuối năm, khi Fed cắt giảm lãi suất lần thứ ba nhưng vẫn ghi nhận nhiều phiếu phản đối, phản ánh quan điểm trái chiều về mức độ nguy hiểm của lạm phát.
Khởi đầu thận trọng cho năm 2026
Sau chuỗi “cắt giảm lãi suất mang tính phòng ngừa”, Fed phát tín hiệu sẽ tạm dừng và quan sát trước khi hành động tiếp. Việc chính phủ Mỹ đóng cửa kéo dài đã làm gián đoạn dữ liệu thống kê chính thức, buộc Fed phải dựa nhiều hơn vào nguồn dữ liệu tư nhân – vốn thiếu nhất quán, đặc biệt là về lạm phát.
Dù báo cáo tháng 11 cho thấy áp lực giá hạ nhiệt, nhiều quan chức Fed, trong đó có John Williams và Beth Hammack, nghi ngờ độ chính xác của các con số này. Trong khi đó, tỷ lệ thất nghiệp đã tăng lên 4,6%, nhưng vẫn chưa đủ để kích hoạt phản ứng mạnh từ Fed.
Triển vọng chính sách: Ít cắt giảm, nhiều bất định
Nhìn về năm 2026, đa số quan chức Fed chỉ kỳ vọng một lần cắt giảm lãi suất duy nhất, trong bối cảnh lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu 2% và nền kinh tế được kỳ vọng phục hồi nhờ các gói kích thích tài khóa.
Tuy nhiên, việc Fed chuẩn bị đón một chủ tịch mới – người được dự đoán có quan điểm ủng hộ lãi suất thấp – có thể làm gia tăng căng thẳng nội bộ. Theo các chuyên gia, sự chia rẽ trong Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) nhiều khả năng sẽ tiếp tục, đặc biệt nếu sức ép chính trị gia tăng.
Fed đang bước vào giai đoạn bất định nhất trong nhiều năm, nơi lạm phát, chính trị và dữ liệu méo mó cùng lúc chi phối quyết định chính sách. Sự thiếu đồng thuận nội bộ không chỉ phản ánh thách thức kinh tế mà còn đặt ra câu hỏi lớn về vai trò và tính độc lập của ngân hàng trung ương quyền lực nhất thế giới trong giai đoạn tới.
Fed đang đối mặt với thách thức lớn nhất nào trong giai đoạn 2025–2026?
Fed đang phải cân bằng giữa hai mục tiêu xung đột là kiểm soát lạm phát và hỗ trợ thị trường lao động. Lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu 2% trong khi việc làm có dấu hiệu suy yếu, khiến các quyết định chính sách trở nên khó khăn và gây chia rẽ nội bộ.
Vì sao nội bộ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ lại chia rẽ sâu sắc?
Sự chia rẽ xuất phát từ quan điểm khác nhau về mức độ dai dẳng của lạm phát và mức độ nghiêm trọng của sự suy yếu trên thị trường lao động. Một số thành viên ưu tiên kiểm soát giá cả, trong khi những người khác cho rằng cần cắt giảm lãi suất sớm để phòng ngừa suy thoái.
Chính sách thuế quan của Mỹ ảnh hưởng như thế nào đến quyết định của Fed?
Các mức thuế quan mới và sâu rộng làm gia tăng nguy cơ lạm phát kéo dài, khiến Fed thận trọng hơn trong việc cắt giảm lãi suất. Ban đầu, Fed coi tác động này là tạm thời, nhưng về sau nhiều quan chức lo ngại thuế quan có thể tạo áp lực giá trong trung và dài hạn.
Vai trò của Tổng thống Trump tác động ra sao đến tính độc lập của Fed?
Những áp lực chính trị nhằm thúc đẩy Fed giảm lãi suất, cùng với các động thái nhân sự gây tranh cãi, đã làm dấy lên lo ngại về việc suy yếu tính độc lập của ngân hàng trung ương, yếu tố then chốt để duy trì ổn định tài chính và niềm tin thị trường.
Vì sao Fed phải dựa vào dữ liệu từ khu vực tư nhân trong năm 2025?
Việc chính phủ Mỹ đóng cửa kéo dài khiến các số liệu kinh tế chính thức bị gián đoạn. Trong bối cảnh đó, Fed buộc phải sử dụng dữ liệu từ khu vực tư nhân, dù các dữ liệu này không đầy đủ và có thể gây sai lệch trong đánh giá lạm phát và việc làm.
Fed đã cắt giảm lãi suất bao nhiêu lần trong năm 2025?
Fed đã tiến hành ba lần cắt giảm lãi suất trong năm 2025, được mô tả là các đợt “giảm lãi suất bảo hiểm” nhằm hỗ trợ nền kinh tế trong bối cảnh rủi ro gia tăng.
Triển vọng chính sách lãi suất của Fed trong năm 2026 ra sao?
Đa số quan chức Fed dự kiến chỉ có thêm một lần cắt giảm lãi suất trong năm 2026. Ngân hàng trung ương sẽ hành động thận trọng, theo dõi sát diễn biến lạm phát và thị trường lao động trước khi đưa ra quyết định mới.
Sự thay đổi Chủ tịch Fed có thể ảnh hưởng gì đến chính sách tiền tệ?
Việc bổ nhiệm Chủ tịch Fed mới, được dự đoán có quan điểm ủng hộ lãi suất thấp hơn, có thể làm gia tăng bất đồng trong FOMC nếu lạm phát vẫn ở mức cao, khiến việc đạt được đồng thuận chính sách trở nên khó khăn hơn.
Lạm phát tại Mỹ có khả năng giảm trong năm 2026 không?
Nhiều chuyên gia dự báo lạm phát có thể biến động trong ngắn hạn nhưng sẽ hạ nhiệt vào nửa cuối năm 2026, tạo dư địa cho Fed tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ nếu điều kiện kinh tế cho phép.
Vì sao thị trường tài chính đặc biệt quan tâm đến sự chia rẽ trong Fed?
Sự thiếu đồng thuận trong Fed làm gia tăng tính bất định của chính sách tiền tệ, ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường trái phiếu, cổ phiếu và tỷ giá, đồng thời tác động mạnh đến dòng vốn toàn cầu.
📊 Theo dõi phân tích kinh tế – tài chính chuyên sâu
Cập nhật liên tục các diễn biến mới nhất về chính sách tiền tệ, lãi suất Fed, thị trường tài chính toàn cầu và tác động đến Việt Nam.
