Cuộc chạy đua tiền điện tử giữa Mỹ và Trung Quốc: Cuộc chiến công nghệ mới của thế kỷ 21 đã bắt đầu

Tiền điện tử – Mặt trận mới trong cạnh tranh Mỹ – Trung

Cuộc đua giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc không chỉ còn xoay quanh AI, chip bán dẫn hay thương mại toàn cầu, mà đang mở rộng sang lĩnh vực tiền điện tử và tài sản kỹ thuật số.
Tổng thống Mỹ Donald Trump gần đây đã tuyên bố:

“Tôi muốn làm cho tiền điện tử trở nên tuyệt vời cho nước Mỹ. Cũng như chúng ta là số một về AI, chúng ta phải là số một về crypto.”

Phát biểu này được xem như lời khẳng định chính thức rằng tiền điện tử đã trở thành một phần của chiến lược cạnh tranh công nghệ quốc gia giữa hai siêu cường.
Trong khi Washington thúc đẩy đổi mới và mở rộng ảnh hưởng của đồng đô la Mỹ trong thế giới kỹ thuật số, Trung Quốc lại đang âm thầm phát triển đồng nhân dân tệ kỹ thuật số (e-CNY) nhằm mở rộng quyền lực tài chính ra ngoài biên giới.

Hồng Kông – “Cửa ngõ crypto” của Trung Quốc

Mặc dù Bắc Kinh cấm giao dịch tiền điện tử trong nước từ năm 2021, nhưng Hồng Kông lại được giao vai trò trung tâm để thử nghiệm các mô hình tài chính phi tập trung (DeFi) trong khuôn khổ được kiểm soát.

Vào đầu tháng 11, Hồng Kông đã nới lỏng quy định cho phép các sàn giao dịch tài sản ảo kết nối trực tiếp với các nền tảng quốc tế, đồng thời cho phép niêm yết stablecoin được kiểm soát bởi cơ quan tài chính đặc khu mà không cần thời gian chờ 12 tháng.
Động thái này diễn ra ngay trong Tuần lễ FinTech lần thứ 10, cho thấy Hồng Kông muốn chứng minh vai trò là “phòng thí nghiệm tiền điện tử” cho cả Trung Quốc và châu Á.

Hàng loạt tập đoàn như Ethereum Foundation, SNZ Holdings hay Consensus đều đã mở rộng hoạt động tại đây, biến Hồng Kông thành một hub mới cho các startup blockchain.

Trump và chiến lược “đô la kỹ thuật số”

Trong khi đó, Mỹ lại có hướng đi ngược lại: tự do hóa có kiểm soát.
Từ khi SEC bắt đầu phê duyệt ETF Bitcoin và Ethereum giao ngay, nước Mỹ đang thể hiện quyết tâm giữ vai trò trung tâm trong thị trường tài sản số toàn cầu.

Đạo luật Genius Stablecoin Act của Quốc hội Mỹ đã mở đường cho các ngân hàng phát hành stablecoin gắn với đồng USD – tạo nên lợi thế chiến lược trong bối cảnh thanh toán xuyên biên giới ngày càng phụ thuộc vào blockchain.

Nếu đồng USD được số hóa thành công, Mỹ sẽ giữ quyền kiểm soát dòng tiền toàn cầu, đồng thời củng cố sức mạnh tài chính trước sự trỗi dậy của đồng nhân dân tệ kỹ thuật số từ Trung Quốc.

Nhân dân tệ kỹ thuật số – Bước đi thận trọng nhưng chiến lược của Trung Quốc

Trung Quốc đã bắt đầu thử nghiệm e-CNY (Digital Yuan) từ năm 2020, nhưng đến nay vẫn chưa thể phổ cập đại trà.
Nguyên nhân là do người dân vẫn quen dùng WeChat Pay và Alipay, trong khi e-CNY bị kiểm soát chặt chẽ bởi Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC).

Giới phân tích cho rằng Bắc Kinh muốn giành quyền kiểm soát dữ liệu giao dịch và thúc đẩy quốc tế hóa đồng nhân dân tệ, nhưng vẫn chưa thuyết phục được cộng đồng quốc tế sử dụng.
Ngược lại, các stablecoin neo theo USD lại đang thống trị thị trường. Theo số liệu của SWIFT, gần 50% giao dịch thanh toán quốc tế hiện vẫn được thực hiện bằng đồng đô la Mỹ, trong khi nhân dân tệ chỉ chiếm hơn 3%.

DeFi, AI và quyền lực kinh tế mới

Sự giao thoa giữa AI (trí tuệ nhân tạo) và blockchain đang tạo nên thế hệ công nghệ tài chính mới – nơi dữ liệu, hợp đồng thông minh và thanh toán tự động được kết hợp.
Cả Mỹ và Trung Quốc đều hiểu rằng: ai kiểm soát công nghệ blockchain và dữ liệu giao dịch, người đó sẽ kiểm soát hệ thống tài chính toàn cầu trong tương lai.

Chính vì vậy, nhiều chuyên gia nhận định “cuộc chiến tiền điện tử Mỹ – Trung” chính là phiên bản tài chính của cuộc đua AI, nơi sức mạnh công nghệ và niềm tin quốc tế đóng vai trò then chốt.

Nhà đầu tư nên làm gì?

Trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc cùng chạy đua, thị trường tiền điện tử toàn cầu sẽ chứng kiến biến động lớn.
Các đồng coin nền tảng như Bitcoin (BTC) và Ethereum (ETH) vẫn là lựa chọn chủ đạo. Tuy nhiên, sự xuất hiện của stablecoin quốc gia và CBDC (tiền kỹ thuật số ngân hàng trung ương) có thể định hình lại thị trường.

Nhà đầu tư nên:

• Theo dõi chính sách tiền điện tử của Mỹ, Trung Quốc và EU
• Ưu tiên dự án có giá trị thực, minh bạch và được quản lý rõ ràng
• Đa dạng hóa danh mục giữa crypto, cổ phiếu AI, và tài sản phòng thủ như vàng

Kỷ nguyên “tiền tệ số quốc gia” đã bắt đầu

Cuộc chạy đua tiền điện tử giữa Mỹ và Trung Quốc không còn là viễn cảnh – mà là cuộc chiến giành quyền lực tài chính toàn cầu.
Nếu Mỹ giữ vị thế thống trị bằng đô la kỹ thuật số, Trung Quốc sẽ phản công bằng nhân dân tệ kỹ thuật số và chiến lược tài chính khu vực.
Câu hỏi còn lại là: thế giới sẽ chọn niềm tin vào ai – một blockchain tự do của Mỹ hay một hệ thống được kiểm soát chặt chẽ bởi Trung Quốc?

Góc nhìn chuyên gia: “Cuộc đua tiền điện tử Mỹ – Trung là tín hiệu tích cực cho thị trường”

Theo chuyên gia blockchain Nguyễn Thành, người có nhiều năm nghiên cứu về blockchain và tài chính toàn cầu, cuộc chạy đua tiền điện tử giữa Mỹ và Trung Quốc không phải là điều tiêu cực, mà ngược lại, là động lực thúc đẩy sự phát triển của toàn ngành.

Ông Nguyễn Thành nhận định:

“Khi hai nền kinh tế lớn nhất thế giới cùng chú ý và đầu tư vào tiền điện tử, điều đó chứng minh rằng công nghệ blockchain và tài sản số không còn là trào lưu nhất thời. Đây là xu hướng không thể đảo ngược.”

Theo ông, sự cạnh tranh giữa đô la kỹ thuật số và nhân dân tệ kỹ thuật số sẽ buộc các quốc gia khác phải:

• Hoàn thiện hành lang pháp lý cho tiền điện tử;
• Tăng cường đầu tư vào hạ tầng blockchain và AI tài chính;
• Khuyến khích đổi mới trong lĩnh vực fintech và ngân hàng kỹ thuật số.

Chuyên gia Nguyễn Thành cũng nhấn mạnh rằng:

“Cạnh tranh luôn tạo ra cải tiến. Càng nhiều quốc gia tham gia, công nghệ blockchain càng được hoàn thiện, an toàn hơn, minh bạch hơn và phục vụ tốt hơn cho nền kinh tế toàn cầu.”

Trung Quốc có lợi thế hơn Mỹ trong cuộc cạnh tranh tiền điện tử

Cuộc chạy đua tiền điện tử giữa Mỹ và Trung Quốc đang trở thành tâm điểm chú ý của thị trường tài chính toàn cầu. Trong khi Mỹ nắm giữ ưu thế về quy định pháp lý và hạ tầng tài chính, Trung Quốc lại có những lợi thế riêng mà nhiều chuyên gia nhận định có thể giúp nước này chiếm ưu thế trong tương lai gần. Một trong những lợi thế đáng kể nhất là nhiều ông chủ sàn giao dịch điện tử lớn là người Trung Quốc, điều này giúp Trung Quốc nắm giữ phần quan trọng trong hệ sinh thái tiền điện tử toàn cầu.

1. Chủ sở hữu sàn giao dịch lớn là người Trung Quốc

Trung Quốc là quê hương của nhiều nhà sáng lập và CEO các sàn giao dịch tiền điện tử hàng đầu thế giới. Điều này mang lại lợi thế về kinh nghiệm, mạng lưới nhà đầu tư và khả năng huy động vốn. Một số sàn nổi bật có chủ người Trung Quốc bao gồm:

• Binance: Mặc dù được đăng ký tại nước ngoài, CEO Changpeng Zhao (CZ) là người Trung Quốc, tạo lợi thế trong việc kết nối với các nhà đầu tư châu Á.
• Huobi: Sàn giao dịch này được sáng lập bởi Leon Li, một doanh nhân Trung Quốc, và đã mở rộng toàn cầu với hàng triệu người dùng.
• OKX (trước đây là OKEx): Được thành lập bởi Star Xu, cũng là người Trung Quốc, là một trong những sàn lớn nhất thế giới về khối lượng giao dịch.
• Gate.io: Sàn này cũng có nguồn gốc Trung Quốc và tập trung vào việc cung cấp các dịch vụ giao dịch toàn cầu.
• Bybit: Mặc dù đặt trụ sở tại Singapore, CEO Ben Zhou là người gốc Trung Quốc, với chiến lược phát triển thị trường mạnh mẽ ở châu Á.

Những sàn này không chỉ có khả năng vận hành thị trường hiệu quả mà còn sở hữu hệ sinh thái người dùng khổng lồ và am hiểu thói quen đầu tư châu Á.

2. Thanh khoản lớn và mạng lưới nhà đầu tư toàn cầu

Việc các ông chủ sàn là người Trung Quốc giúp Trung Quốc tiếp cận một lượng vốn khổng lồ từ thị trường châu Á. Thanh khoản cao giúp các sàn dễ dàng triển khai các sản phẩm mới, hỗ trợ giao dịch phái sinh, DeFi, NFT và các token mới. Điều này mang lại lợi thế lớn trong việc kiểm soát dòng tiền và xu hướng thị trường.

3. Kinh nghiệm phát triển công nghệ và hạ tầng blockchain

Trung Quốc đã đầu tư mạnh vào công nghệ blockchain và có nhiều startup với đội ngũ kỹ sư giàu kinh nghiệm. Sự kết hợp giữa kinh nghiệm vận hành sàn và công nghệ tiên tiến giúp Trung Quốc phát triển nhanh các giải pháp giao dịch, ví điện tử và tokenization (tạo token hóa tài sản), giúp cạnh tranh trực tiếp với các dự án Mỹ.

4. Khả năng thích ứng chiến lược toàn cầu

Dù Trung Quốc siết chặt giao dịch tiền điện tử nội địa, các sàn do người Trung Quốc điều hành vẫn có thể hoạt động offshore, mở rộng ra châu Á, châu Âu và Mỹ. Điều này cho thấy Trung Quốc có chiến lược linh hoạt, vừa duy trì sự kiểm soát nội địa vừa khai thác thị trường quốc tế.

Mặc dù Mỹ có ưu thế về quy định pháp lý và khả năng triển khai các sản phẩm tài chính chính thống như ETF tiền điện tử hay stablecoin, Trung Quốc lại có lợi thế đáng kể nhờ nhiều ông chủ sàn lớn là người Trung Quốc, mạng lưới nhà đầu tư rộng và kinh nghiệm vận hành hệ sinh thái blockchain. Nếu Trung Quốc tiếp tục phát triển các sàn offshore và khai thác công nghệ blockchain, nước này có thể chiếm vị thế cạnh tranh mạnh trong thị trường tiền điện tử toàn cầu.

Thay vì lo ngại, nhà đầu tư nên coi đây là cơ hội để quan sát, học hỏi và chuẩn bị cho thế hệ tài sản kỹ thuật số mới, nơi tiền tệ, AI và blockchain hòa quyện để định hình lại thế giới tài chính trong thế kỷ 21.

Các câu hỏi mà bạn có thể thắc mắc

Câu hỏi 1: Vì sao Trung Quốc được xem là có lợi thế trong cuộc đua tiền điện tử so với Mỹ?

Trả lời:
Trung Quốc có lợi thế vì sở hữu nhiều ông chủ sàn giao dịch lớn gốc Trung Quốc, hệ sinh thái blockchain phát triển nhanh, cùng với khả năng kiểm soát và triển khai chính sách tập trung cao. Ngoài ra, Trung Quốc đi đầu trong việc phát triển đồng nhân dân tệ kỹ thuật số (e-CNY).

Câu hỏi 2: Những sàn giao dịch tiền điện tử lớn nào có chủ là người Trung Quốc?

Trả lời:
Một số sàn giao dịch lớn do người Trung Quốc sáng lập hoặc điều hành gồm: Binance (Changpeng Zhao), OKX (Star Xu), Huobi (Leon Li), KuCoin (Michael Gan). Dù đặt trụ sở ở nước ngoài, họ vẫn duy trì mạng lưới người dùng và nhà đầu tư gốc Á rất mạnh.

Câu hỏi 3: Mỹ đang gặp bất lợi gì trong cuộc đua tiền điện tử?

Trả lời:
Mỹ có môi trường pháp lý phức tạp, thiếu nhất quán giữa các bang, và Ủy ban Chứng khoán (SEC) thường siết chặt quản lý, khiến các sàn giao dịch và dự án crypto khó phát triển. Điều này khiến nhiều doanh nghiệp chuyển sang hoạt động tại các nước châu Á hoặc Trung Đông.

Câu hỏi 4: Trung Quốc có cấm tiền điện tử không?

Trả lời:
Trung Quốc đã cấm giao dịch và khai thác tiền điện tử tư nhân, nhưng vẫn phát triển mạnh tiền kỹ thuật số quốc gia (e-CNY) và ứng dụng blockchain trong tài chính, thương mại, quản lý dữ liệu. Đây là chiến lược giúp họ giữ quyền kiểm soát nhưng vẫn không bỏ lỡ cuộc đua công nghệ blockchain.

Câu hỏi 5: Tác động của cuộc đua Mỹ – Trung trong lĩnh vực crypto là gì?

Trả lời:
Cuộc cạnh tranh này ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng công nghệ tài chính toàn cầu, sự phát triển của stablecoin, CBDC, và tác động đến thị trường tiền điện tử toàn cầu. Nếu Trung Quốc tận dụng được e-CNY và blockchain, họ có thể tạo ảnh hưởng tài chính mới trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương.