Nếu có một điều mà hầu hết người Mỹ đều hối tiếc khi bước vào tuổi trung niên, thì đó chính là: “Giá như mình bắt đầu tiết kiệm hưu trí sớm hơn.” Nghỉ hưu nghe thì xa, nhưng thực tế lại đến nhanh hơn chúng ta tưởng rất nhiều.
Ở Mỹ, chuyện nghỉ hưu không chỉ đơn giản là “đến tuổi thì nghỉ”. Đó là cả một quá trình lập kế hoạch tài chính kéo dài hàng chục năm, từ tiết kiệm, đầu tư cho đến tận dụng các chính sách an sinh xã hội. Và càng tìm hiểu, tôi càng nhận ra: nghỉ hưu an nhàn không phải là may mắn, mà là kết quả của sự chuẩn bị nghiêm túc.
Vì sao người mỹ rất coi trọng kế hoạch nghỉ hưu?
Tuổi thọ trung bình ở Mỹ ngày càng cao, có người nghỉ hưu rồi vẫn sống thêm 20–30 năm. Trong khi đó, chi phí sinh hoạt, y tế, bảo hiểm… thì lại liên tục tăng. Nếu không có kế hoạch từ sớm, nguy cơ cạn tiền khi tuổi đã cao là hoàn toàn có thật.
Chính vì vậy, hầu hết người Mỹ đều được khuyến khích:
- Bắt đầu tiết kiệm hưu trí ngay từ khi đi làm
- Tận dụng tối đa các tài khoản được ưu đãi thuế
- Đầu tư dài hạn thay vì chỉ gửi tiết kiệm thông thường
Bước quan trọng nhất: tiết kiệm ít nhất 15% thu nhập
Một quy tắc rất phổ biến tại Mỹ là:
👉 Tiết kiệm tối thiểu 15% thu nhập trước thuế cho hưu trí mỗi năm.
Nghe thì có vẻ nhiều, nhưng thực tế, đa số mọi người không đạt được con số này ngay từ đầu. Điều quan trọng không phải là 15% ngay lập tức, mà là bắt đầu sớm và đều đặn.
Nếu bạn bắt đầu sớm từ tuổi 20–30, chỉ cần tiết kiệm một khoản nhỏ mỗi tháng, lãi kép sẽ giúp số tiền đó tăng lên rất mạnh theo thời gian. Ngược lại, nếu đến tận 40–50 tuổi mới bắt đầu, bạn sẽ phải “chạy nước rút” rất vất vả.
Tuy nhiên, trong một vài giai đoạn, người Mỹ cũng được khuyên:
- Nên ưu tiên trả hết nợ lãi suất cao như thẻ tín dụng
- Xây dựng quỹ khẩn cấp đủ sống 3–6 tháng
Bởi nếu chưa có quỹ dự phòng, việc phải rút tiền hưu trí sớm sẽ vừa bị phạt 10%, vừa phải đóng thuế, cực kỳ thiệt.
Chọn tài khoản hưu trí như thế nào?
1. Tài khoản hưu trí do công ty hỗ trợ – 401(k)
Đây là hình thức phổ biến nhất. Điểm “ngon” nhất của 401(k) là:
- Nhiều công ty đóng góp thêm tiền cho nhân viên
- Tiền gửi vào được khấu trừ thuế trước
Nói đơn giản, đây gần như là “tiền miễn phí” từ công ty nếu bạn tận dụng đúng.
2. IRA – Tài Khoản Hưu Trí Cá Nhân
IRA phù hợp với những ai:
- Muốn chủ động đầu tư
- Không phụ thuộc vào công ty
- Muốn tối ưu thuế theo cách riêng
Trong đó:
- Traditional IRA: đóng trước thuế, rút ra mới đóng
- Roth IRA: đóng sau thuế, nhưng rút ra không bị tính thuế
Roth IRA rất được ưa chuộng vì sự linh hoạt và tính minh bạch lâu dài.
3. Người Tự Kinh Doanh Thì Sao?
Freelancer hay chủ doanh nghiệp nhỏ tại Mỹ thường dùng:
- SEP IRA
- SIMPLE IRA
- Solo 401(k)
Những tài khoản này cho phép đóng góp cao hơn, rất phù hợp với người có thu nhập biến động.
Nên đóng góp theo thứ tự nào?
Một chiến lược thông minh thường là:
- Đóng đủ để nhận toàn bộ phần hỗ trợ từ công ty
- Ưu tiên IRA hoặc Roth IRA
- Đóng thêm vào 401(k)
- Đầu tư qua tài khoản môi giới chịu thuế
Sau đó, số tiền này sẽ được đầu tư vào:
- Quỹ ETF
- Quỹ mục tiêu ngày (target-date fund)
- Cổ phiếu, trái phiếu
- Bất động sản dạng REIT
An sinh xã hội: Nguồn thu quan trọng khi về già
Người Mỹ có thể kiểm tra quyền lợi an sinh xã hội tại trang của chính phủ. Về cơ bản:
- Nhận sớm từ 62 tuổi (nhưng tiền ít)
- Nhận đủ từ 67 tuổi
- Chờ đến 70 tuổi thì mức nhận cao nhất
Việc chọn thời điểm nhận ảnh hưởng rất lớn đến thu nhập suốt quãng đời còn lại.
Khi thu nhập tăng, hãy tăng luôn mức tiết kiệm
Một lời khuyên rất thực tế:
👉 Mỗi lần tăng lương, hãy dành ít nhất 25% phần tăng thêm cho hưu trí.
Khi trả xong nợ xe, nợ nhà, đừng vội tiêu xài — hãy chuyển khoản tiền đó sang tiết kiệm hưu trí. Đây là cách người Mỹ âm thầm trở nên “giàu có khi về già”.
Có cần cố vấn tài chính không?
Không bắt buộc, nhưng rất hữu ích nếu:
- Bạn có nhiều nguồn thu
- Đầu tư phức tạp
- Muốn lập kế hoạch nghỉ hưu sớm
Cố vấn sẽ giúp bạn:
- Tối ưu danh mục
- Đánh giá rủi ro
- Lập nhiều kịch bản cho tương lai
Vậy cần bao nhiêu tiền mới đủ nghỉ hưu?
Không có con số cố định cho tất cả. Nhưng phần lớn chuyên gia cho rằng:
- Khi nghỉ hưu, bạn cần khoảng 70–80% thu nhập lúc đang đi làm
Nguồn tiền đến từ:
- 401(k), IRA
- An sinh xã hội
- Đầu tư cổ phiếu, bất động sản
- Công việc bán thời gian
Nghỉ hưu sớm đồng nghĩa với việc:
✔ Ít thời gian tích lũy hơn
✔ Nhiều năm phải chi tiêu hơn
Nếu bạn hỏi:
👉 Khi nào là thời điểm tốt nhất để bắt đầu lập kế hoạch nghỉ hưu?
Câu trả lời luôn là: Ngay bây giờ.
Dù bạn mới đi làm hay đã gần 50 tuổi, bắt đầu từ hôm nay vẫn luôn tốt hơn là chờ đến năm sau. Nghỉ hưu an nhàn không phải một phép màu – nó là kết quả của những quyết định tài chính nhỏ, lặp lại suốt hàng chục năm.
