AI sẽ làm giảm hay tái định hình việc làm ngân hàng Mỹ?

Khi AI bước vào ngân hàng: Hiệu quả hay mất việc?

Khi các CEO ngân hàng lớn nhất nước Mỹ bắt đầu nói nhiều hơn về trí tuệ nhân tạo (AI), không chỉ Phố Wall mà toàn bộ nền kinh tế đều lắng nghe. Từ mạng xã hội, giới đầu tư cho đến thị trường lao động, những phát biểu này có khả năng tác động trực tiếp đến giá cổ phiếu, chiến lược doanh nghiệp và đặc biệt là tương lai của hàng triệu việc làm.

AI – đặc biệt là trí tuệ nhân tạo tạo sinh (generative AI) – được ca ngợi như một cuộc cách mạng về hiệu quả. Nhưng câu hỏi lớn nhất vẫn còn đó: hiệu quả này có đồng nghĩa với việc cắt giảm nhân sự?

Với gần 2 triệu lao động trong hệ thống ngân hàng thương mại được FDIC bảo hiểm, cùng hàng trăm nghìn nhân viên tại các ngân hàng đầu tư lớn, bất kỳ thay đổi nào về công nghệ cũng đều mang tính hệ thống.

Jamie Dimon (JPMorgan): “Mất việc là điều không thể tránh khỏi”

Jamie Dimon – CEO JPMorgan Chase – là một trong những lãnh đạo hiếm hoi nói thẳng về mặt trái của AI.

“Điều này sẽ dẫn đến việc mất việc làm. Mọi người nên ngừng phớt lờ thực tế.”

Theo Dimon, AI sẽ thay đổi hoặc loại bỏ một số công việc, từ các tác vụ lặp đi lặp lại, công việc hành chính, cho đến vai trò hỗ trợ. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng nếu triển khai đúng cách, tổng số nhân viên của JPMorgan có thể ổn định hoặc thậm chí tăng lên.

Cốt lõi trong chiến lược của JPMorgan là tăng hiệu quả trên mọi mặt: từ ứng dụng, cơ sở dữ liệu, quy trình vận hành cho đến an ninh mạng. AI giúp nhân viên giảm thời gian ghi chú, tổng hợp thông tin và xử lý thủ công – chỉ cần “nhấn một nút”.

Đáng chú ý, Dimon cho rằng AI còn tạo thêm việc làm trong an ninh mạng, khi các ngân hàng buộc phải dùng AI để chống lại chính những kẻ xấu cũng đang sử dụng công nghệ này.

Goldman Sachs: Năng suất tăng mạnh, tuyển dụng chậm lại

Tại Goldman Sachs, các lãnh đạo thừa nhận AI đang đẩy năng suất nhân viên vận hành tăng 40–50% trong vòng 5 năm. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với sa thải hàng loạt mà là giảm tốc độ tuyển dụng, vì mỗi nhân viên có thể xử lý khối lượng công việc lớn hơn nhờ tự động hóa và trợ lý số.

CFO Jeremy Barnum cho biết công ty đang yêu cầu các bộ phận hạn chế tăng số lượng nhân sự và tập trung tối đa vào hiệu quả hoạt động.

David Solomon: Ít việc hơn ở một số mảng, nhiều cơ hội ở mảng khác

Trong một bản ghi nhớ nội bộ quan trọng, CEO David Solomon nhấn mạnh rằng AI sẽ thúc đẩy hiệu quả, đồng thời dẫn đến việc cắt giảm một số vị trí và làm chậm tuyển dụng – điều vốn đã quen thuộc với Goldman Sachs.

Tuy nhiên, điều này không mâu thuẫn với việc công ty vẫn tăng nhân sự 5%, lên khoảng 48.000 người, bởi chiến lược hiện nay là tuyển đúng người, không tuyển nhiều người.

Solomon tin rằng trong vòng 10 năm tới, AI có thể giúp Goldman Sachs tăng quy mô nhân sự, nhất là ở các vị trí dành nhiều thời gian cho khách hàng. Dù vậy, ông thừa nhận các công việc văn phòng và phát triển phần mềm sẽ chịu tác động mạnh nhất.

Jane Fraser (Citi): Năng suất tăng nhanh hơn thị trường kịp thích nghi

CEO Citi, Jane Fraser, nhìn AI như một lực đẩy mang tính cách mạng:

• Viết mã
• Phục vụ khách hàng
• Phát hiện gian lận
• Nghiên cứu thị trường
• Tuân thủ và kiểm soát rủi ro

Chỉ riêng việc đánh giá mã nguồn bằng AI đã tạo ra hơn 1 triệu lượt sử dụng, tiết kiệm khoảng 100.000 giờ làm việc mỗi tuần.

Tuy nhiên, Fraser cũng cảnh báo rằng AI có thể gây áp lực lên thị trường lao động trước khi mang lại lợi ích, đặc biệt khi tỷ lệ ứng dụng toàn cầu hiện mới chỉ khoảng 10%, thấp hơn nhiều so với ngưỡng 50% để tạo ra tác động rõ rệt.

Wells Fargo: “Nói AI không làm giảm việc làm là không trung thực”

Charles Scharf – CEO Wells Fargo – có lẽ là người bi quan nhất. Ngân hàng này đã giảm gần 25% nhân sự kể từ năm 2019, và xu hướng đó chưa dừng lại.

Theo Scharf, AI giúp các kỹ sư tăng năng suất 30–35%, và trong dài hạn, ngân hàng sẽ làm được nhiều việc hơn với ít người hơn, đặc biệt ở các bộ phận tuân thủ, pháp lý và chăm sóc khách hàng.

“Ai nói rằng AI sẽ không làm giảm số lượng việc làm thì hoặc không biết mình đang nói gì, hoặc không trung thực.”

Bank of America: Đào tạo lại thay vì sa thải

Brian Moynihan – CEO Bank of America – chọn một hướng đi mềm dẻo hơn. Dù thừa nhận AI đã thu hẹp quy mô một số bộ phận, ngân hàng này tập trung vào tái bố trí và đào tạo lại nhân sự.

Ví dụ tiêu biểu là Erica – trợ lý AI của Bank of America, giúp ngân hàng xử lý tới 1,4 tỷ tương tác số, tương đương tiết kiệm khoảng 11.000 nhân viên toàn thời gian.

Kết luận: AI không chỉ cắt giảm việc làm, mà đang viết lại luật chơi

Điểm chung trong phát biểu của các CEO ngân hàng Mỹ là: AI chắc chắn sẽ làm thay đổi số lượng và cấu trúc việc làm, nhưng không theo một kịch bản đơn giản “sa thải hàng loạt”.

• Một số công việc sẽ biến mất
• Một số công việc sẽ được tái định nghĩa
• Những kỹ năng mới sẽ trở nên cực kỳ quan trọng

Trong kỷ nguyên AI, khả năng thích nghi và học hỏi sẽ quyết định ai ở lại cuộc chơi.

Phân tích dựa trên nguồn: Business Insider.