Bitcoin lao dốc, các công ty quản lý tài sản số bước vào giai đoạn sinh tồn

Mùa đông tiền điện tử và “giai đoạn Darwin”: Cuộc thanh lọc khắc nghiệt của các công ty quản lý tài sản số

Mùa đông tiền điện tử đang quay trở lại với cường độ mạnh hơn dự kiến, và lần này, nó không chỉ thử thách các nhà đầu tư cá nhân mà còn đẩy toàn bộ hệ sinh thái các công ty quản lý tài sản kỹ thuật số bước vào một “giai đoạn Darwin” – nơi chỉ những mô hình kinh doanh bền vững nhất mới có thể tồn tại.

Sau một năm tăng trưởng mạnh mẽ, các quỹ tài sản kỹ thuật số và doanh nghiệp nắm giữ tiền điện tử đã phải đối mặt với cú sốc lớn khi Bitcoin bất ngờ sụp đổ vào tháng 10, kéo theo làn sóng bán tháo lan rộng trên toàn bộ thị trường kho bạc tài sản kỹ thuật số (Digital Asset Treasury – DAT). Hệ quả là hàng loạt công ty đang phải gánh chịu khoản lỗ chưa được hiện thực hóa ngày càng phình to trên bảng cân đối kế toán.

Hơn 180 công ty đại chúng nắm giữ tiền điện tử: Canh bạc lớn theo dấu Michael Saylor

Theo dữ liệu thị trường, hiện có hơn 180 công ty đại chúng đang nắm giữ tiền điện tử trong kho bạc của mình. Đáng chú ý, khoảng 100 công ty trong số đó đã áp dụng chiến lược tương tự như mô hình mà Michael Saylor, đồng sáng lập Strategy (MSTR), tiên phong từ năm 2020: phát hành nợ và cổ phần để tích lũy Bitcoin với tốc độ cao.

Chiến lược này trở nên đặc biệt phổ biến vào đầu năm nay, khi giá Bitcoin tăng mạnh và giới đầu tư đặt cược vào một chu kỳ tăng giá mới của tiền điện tử, trong bối cảnh các chính sách được cho là thân thiện hơn với crypto dưới thời chính quyền Trump.

Tuy nhiên, sự biến động dữ dội của Bitcoin trong những tháng gần đây đã nhanh chóng phơi bày rủi ro của mô hình này.

Làn sóng trừng phạt trên thị trường: Các “bản sao Strategy” lao dốc mạnh

Cổ phiếu của Strategy (MSTR) đã giảm khoảng 40% kể từ ngày 10/10, thời điểm Bitcoin bị thanh lý mạnh. Nhưng mức độ trừng phạt của thị trường còn khắc nghiệt hơn đối với những công ty “bắt chước” mô hình này:

• KindlyMD (NAKA): giảm 39%
• American Bitcoin (ABTC) – công ty gắn với Eric Trump: giảm 60%
• ProCap Financial (BRR) của Anthony Pompliano: giảm tới 65%

Không chỉ Bitcoin, các công ty nắm giữ Ether (ETH) – đồng tiền điện tử lớn thứ hai thế giới – cũng không tránh khỏi áp lực bán tháo. Bitmine Immersion Technologies (BMNR), do Tom Lee của Fundstrat giữ vai trò chủ tịch, đã giảm hơn 33% kể từ đợt bán tháo tháng 10, khi giá Ether giảm hơn 25% trong cùng giai đoạn.

Các doanh nghiệp khác như SharpLink Gaming (SBET) và Bit Digital (BTBT) cũng chứng kiến giá cổ phiếu giảm khoảng 40% chỉ trong hai tháng.

mNAV – chỉ số sống còn của các công ty kho bạc tài sản số

Trọng tâm phân tích của giới đầu tư hiện nay là tỷ lệ mNAV (market Net Asset Value) – thước đo so sánh vốn hóa thị trường của công ty với giá trị tiền điện tử mà họ nắm giữ.

• mNAV < 1: thị trường định giá công ty thấp hơn giá trị tài sản crypto mà công ty sở hữu
• Đây là tín hiệu cảnh báo về khả năng huy động vốn, niềm tin nhà đầu tư và tính bền vững dài hạn

Trong trường hợp của Strategy, mNAV đã tiến sát mức 1x vào cuối tháng 11, làm dấy lên lo ngại rằng công ty có thể buộc phải bán Bitcoin để chi trả cổ tức và nghĩa vụ nợ.

Để trấn an thị trường, đầu tháng này, Strategy đã công bố quỹ dự trữ tiền mặt trị giá 1,44 tỷ USD, đủ để duy trì chi trả cổ tức và lãi vay trong ít nhất 21 tháng, ngay cả khi biến động của Bitcoin tiếp tục kéo dài.

CEO Phong Lê: Strategy không phải ETF, mà là một doanh nghiệp hoạt động

Trước những lo ngại ngày càng gia tăng, CEO Phong Lê của Strategy đã bác bỏ quan điểm cho rằng việc mNAV suy giảm là mối đe dọa mang tính sống còn đối với mô hình kinh doanh của công ty.

Ông nhấn mạnh rằng Strategy không phải là một quỹ thụ động như ETF.

“Sản phẩm của chúng tôi là chứng khoán được bảo đảm bằng Bitcoin. Trong trường hợp này, định giá của công ty không nên chỉ bằng với tài sản cơ bản, mà phải phản ánh khả năng tăng trưởng tài sản, tăng trưởng thu nhập và phát triển kinh doanh,” Phong Lê nói.

Ông thậm chí còn so sánh Strategy với các cổ phiếu công nghệ hàng đầu:

“Chúng tôi trông giống một cổ phiếu công nghệ ‘Mag 7’ hơn là một quỹ đóng hay một quỹ ETF.”

Quan điểm này cũng được Strategy sử dụng để thách thức quyết định sắp tới của MSCI, liên quan đến việc có loại trừ các công ty có tài sản kỹ thuật số chiếm trên 50% tổng tài sản khỏi các chỉ số toàn cầu hay không.

Không phải ai cũng sống sót qua mùa đông crypto

Các nhà phân tích của Bernstein tin rằng Strategy có thể vượt qua mùa đông tiền điện tử tương đối suôn sẻ. Tuy nhiên, nhiều công ty sao chép mô hình này trong giai đoạn bùng nổ có thể không đủ sức trụ vững.

Theo nhà phân tích Gautam Chhugani, thị trường đang phản ứng quá mức với MSTR, nhưng điều đó không đồng nghĩa với sự an toàn cho các công ty bắt chước – những doanh nghiệp có thể tiếp tục giao dịch dưới giá trị NAV mà không có lộ trình huy động vốn dài hạn rõ ràng.

Dữ liệu từ Bitcoin Treasuries cho thấy: trong số 100 công ty có giá vốn đo lường được, 65 công ty đã mua Bitcoin ở mức giá cao hơn giá hiện tại, dẫn đến thua lỗ chưa thực hiện. Riêng tháng trước, 5 công ty đã buộc phải bán tổng cộng 1.883 Bitcoin.

“Giai đoạn Darwin” của ngành quản lý kho bạc crypto

Theo Matt Zhang, nhà sáng lập Hivemind Capital, nhiều công ty DAT sẽ trở nên lỗi thời – tương tự bong bóng dot-com năm 2000, khi hàng loạt doanh nghiệp gắn mác công nghệ nhưng thiếu mô hình kinh doanh thực chất.

Ông tin rằng trong dài hạn, các công ty thuộc S&P 500 sẽ nắm giữ Bitcoin và Ether như một công cụ lưu trữ giá trị, nhưng điều đó chưa đủ để tạo ra lợi thế cạnh tranh.

“Câu hỏi quan trọng là: bạn sẽ làm gì tiếp theo? Bạn có tạo ra dòng tiền thực sự để hỗ trợ kho tài sản crypto của mình hay không?”

Theo Will Owens của Galaxy Digital, tái cấu trúc và làn sóng M&A – nơi các công ty mạnh mua lại các công ty yếu – là kịch bản hoàn toàn có thể xảy ra.

Tiêu chuẩn mới đã được nâng lên

“Mùa đông tiền điện tử” hiện tại đang đóng vai trò như một bộ lọc tự nhiên, buộc các công ty quản lý tài sản số phải chứng minh giá trị thực, khả năng tạo dòng tiền và chiến lược dài hạn.

Cuộc chơi có thể sẽ bắt đầu lại nếu Bitcoin lập đỉnh mới, nhưng như Will Owens nhận định, tiêu chuẩn đã cao hơn rất nhiều. Trong giai đoạn Darwin này, chỉ những doanh nghiệp đủ bản lĩnh, đủ khác biệt và đủ bền vững mới có thể trụ lại đến cuối cùng.